Półpasiec – Co to jest, Fakty, Objawy oraz Leczenie

Każdy, kto wyzdrowiał z ospy wietrznej może mieć półpasiec. Każdego roku w Europie szacuje się 1 milion przypadków półpaśca, a u jednej na trzy osoby rozwija się półpasiec w ciągu całego życia. Nie można mieć półpaśca, jeśli nigdy nie byłeś narażony na ospę wietrzną lub wirus ospy wietrznej, który go powoduje.

Po ekspozycji wirus może pozostawać w uśpieniu przez lata. Większość dorosłych z uśpionym wirusem nigdy nie doświadcza wybuchu półpaśca ani żadnych dalszych problemów. Jednak u niektórych osób może on ponownie aktywować się wiele razy. Półpasiec występuje najczęściej u osób w wieku powyżej 50 lat. Jednak wirus może pojawić się ponownie u osób w każdym wieku, które wcześniej chorowały na ospę wietrzną.

Półpasiec – Kilka Faktów

Oto kilka kluczowych punktów dotyczących półpasiec:

• Każdego roku w Europie szacuje się 1 milion przypadków półpaśca.
• Około 1 na 3 osoby rozwinie półpasiec podczas ich życia.
• Półpasiec jest bolesną infekcją nerwu i towarzyszy mu zlokalizowana wysypka skórna.

Półpasiec – Objawy

Ból jest najczęstszym objawem półpaśca. Może to być stały, tępy, palący lub dręczący ból lub ostry, kłujący ból, który pojawia się i znika. Może również występować pęcherzowa wysypka skórna. Zwykle pojawia się w jednym lub większej liczbie odrębnych pasm, zwanych dermatomami. Może również pojawić się na twarzy w bandzie lub wyrwać się na jednej czwartej twarzy. Te dermatomy odpowiadają pojedynczemu nerwowi czuciowemu. Z tego powodu infekcja powoduje izolowane zmiany skórne, a nie wysypkę ogólnoustrojową i ból nerwów.

Zazwyczaj ma następujący przebieg:

• Ostry ból, mrowienie, drętwienie i swędzenie na określonej części skóry, po jednej stronie ciała.
• W ciągu 1 do 5 dni od pojawienia się bólu pojawia się wysypka.
• Pojawiają się czerwone plamy, które rozwijają się w swędzące pęcherze wypełnione płynem.
• Wysypka wygląda jak ospa wietrzna, ale tylko na skórze skóry dostarczonej przez dotknięty nerw.
• W niektórych przypadkach wysypka może obejmować twarz, oczy, usta i uszy.
• Czasami pęcherze łączą się, tworząc solidną czerwoną opaskę, która wygląda jak poważne oparzenie.
• W rzadkich przypadkach (wśród osób z osłabionym układem odpornościowym) wysypka może być bardziej rozległa i podobna do wysypki ospy wietrznej.
• Jeśli dotyka oka, nazywa się to półpasiec optyczny. Wirus atakuje nerw oczny i powoduje bolesne zapalenie oka oraz przejściową lub trwałą utratę wzroku.
• Nowe pęcherze mogą pojawiać się nawet przez tydzień.
• W tkance miękkiej pod i wokół wysypki może pojawić się stan zapalny.
• Ludzie z uszkodzeniami na tułowiu mogą odczuwać skurcze bólu w najdelikatniejszym dotyku.
• Blistry będą stopniowo wysychać i tworzyć strupy w ciągu 7-10 dni.
• Drobne bliznowacenie może wystąpić tam, gdzie były pęcherze.

W niektórych przypadkach pojawia się wysypka, ale bez bólu, lub brak widocznej wysypki oraz ból.

Inne objawy to:

• gorączka
• bół głowy
• złe samopoczucie
• nudności
• ból i osłabienie mięśni
• rozstrój żołądka
• trudności z oddawaniem moczu
• zmęczenie
• ból stawu

Rzadko może prowadzić do zapalenia płuc, zapalenia mózgu lub śmierci. Zwykle dzieje się tak u osób z upośledzonym układem odpornościowym.

Jeśli wysypka dotyka okolic twarzy, objawy mogą obejmować:

• trudności z poruszaniem niektórych mięśni twarzy
• opadające powieki
• utrata słuchu
• utrata ruchu oczu
• problemy ze smakiem
• Problemy ze wzrokiem

Większość ludzi nie doświadcza żadnych powikłań z półpasiec, ale istnieje możliwość wystąpienia następujących długotrwałych efektów:

• neuralgia popółpaścowa (PHN), dotykająca 10 do 20 procent osób z półpasiec
• obwodowa neuropatia ruchowa występuje w 5 do 10 procentach przypadków
• infekcja skóry
• zapalenie mózgu
• zapalenie rdzenia kręgowego
• białe łaty z powodu utraty pigmentu w obszarze wysypki
• problemy z oczami
• słabość

Półpasiec – Zakaźność

Półpasiec nie może być przenoszony z jednej osoby na drugą.

Jednak wirus ospy wietrznej-półpaśca może rozprzestrzeniać się od osoby z półpasiec na aktywnym etapie do kogoś, kto nigdy nie chorował na ospę wietrzną. W takich przypadkach zarażona osoba dostał ospę wietrzną, a nie półpasiec.

Półpasiec nie rozprzestrzenia się przez kaszel lub kichanie, ale przez bezpośredni kontakt z płynem z pęcherzy. Przed powstaniem pęcherzy i po ukształtowaniu się skorupy osoba nie jest zakaźna. Półpasiec jest mniej zaraźliwy niż ospa wietrzna.

Półpasiec – Leczenie

Obecnie nie ma sposobu na wyeliminowanie wirusa półpaśca z organizmu.

Istnieją jednak sposoby na złagodzenie objawów.

• Utrzymuj wysypkę w suchości i czystości, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.
• Nosić luźną odzież dla wygody.
• Unikaj wcieranych kremów antybiotykowych lub opatrunków samoprzylepnych, ponieważ mogą spowolnić proces gojenia.
• Jeśli wysypka musi być zakryta, należy użyć nieprzylegającego opatrunku, aby zapobiec pogorszeniu skóry.
• Leki przeciwhistaminowe mogą czasami zapobiegać świądowi w nocy.
• Lekarz może przepisać leki przeciwbólowe.

W niektórych przypadkach można przepisać lek przeciwwirusowy w celu powstrzymania pomnażania wirusa oraz w celu zmniejszenia nasilenia i czasu trwania.

Półpasiec – Przyczyny

Półpasiec jest spowodowany przez tego samego wirusa, który jest odpowiedzialny za ospę wietrzną. Po wyzdrowieniu z ospy wietrznej wirus pozostaje w ciele. To drzemie w centralnym układzie nerwowym (OUN).

Wirus ospy wietrznej-półpaśca należy do grupy wirusów zwanych wirusami opryszczki.

Wszystkie wirusy opryszczki mogą ukrywać się w systemie nerwowym, gdzie mogą pozostać prawie bez końca.

W odpowiednich warunkach wirus herpes zoster może „reaktywować się” lub obudzić ze stanu hibernacji i przemieszczać się wzdłuż włókien nerwowych, powodując nową aktywną infekcję.

W większości przypadków nie jest jasne, dlaczego wirus ospy wietrznej-półpaśca zaczyna się namnażać, powodując półpasiec.

Jedną z sugestii jest to, że występuje, gdy coś osłabia układ odpornościowy, co powoduje, że wirus reaktywuje się.

Możliwe wyzwalacze obejmują:

• starszy wiek
• terapie nowotworowe, takie jak chemioterapia i radioterapia, ponieważ zmniejszają one odporność człowieka na choroby
• stres lub trauma
• leki, a zwłaszcza leki immunosupresyjne
• dzieci, które chorowały na ospę wietrzną w okresie niemowlęcym lub których matki miały ospę wietrzną w późnej ciąży

Półpasiec – Rokowanie

Półpasiec zwykle ustępuje w ciągu 2 do 4 tygodni, a większość młodych, zdrowych osób w pełni wyzdrowieje.

Szacuje się, że istnieje około 96 zgonów rocznie związanych bezpośrednio z wirusem ospy wietrznej-półpaśca. Większość z nich występuje u starszych osób i osób z obniżoną odpornością.